Archiwum

Narodowy Fundusz współpracuje z instytucjami zagranicznymi od początku swojej działalności. Utworzony w Polsce fundusz ekologiczny, nie mający wtedy swojego odpowiednika w krajach Europy Zachodniej, wzbudził duże zainteresowanie zagranicy jako potencjalny partner w realizacji przedsięwzięć ochrony środowiska.

Początkowo współpraca ograniczała się do realizowania ekokonwersji polskiego długu wobec Finlandii. Kolejne doświadczenia przyniosła realizacja programu pomocy szwedzkiej, który Narodowy Fundusz wykorzystał do udzielania pożyczek w systemie rewolwingowym.

W sierpniu 1994 roku zostało podpisane porozumienie pomiędzy Ministrem Ochrony Środowiska i Narodowym Funduszem, na mocy którego Fundusz otrzymał pełnomocnictwo do prowadzenia w imieniu Ministra Ochrony Środowiska spraw związanych z realizacją programów i projektów finansowanych z pomocy zagranicznej.

Wydatki ze środków Unii Europejskiej w latach 1990-1998 w mln EURO

Połączenie funduszy pozabudżetowych z funduszami pomocy zagranicznej, w większości w formie dotacji pozwala na zwiększenie efektywności finansowej. Ułatwia również dostęp do zaawansowanych technologii w zakresie zarządzania i wdrażania projektów chroniących środowisko naturalne.
 

W latach 1989-1999 w resorcie ochrony środowiska (od 1994 r. w Narodowym Funduszu) realizowane były następujące programy pomocy zagranicznej:

1. PHARE Program Pomocy Unii Europejskiej

Program PHARE realizowany jest w Polsce od 1990 roku. Powstał z inicjatywy Unii Europejskiej w celu wspierania przejścia od gospodarki planowej do gospodarki rynkowej oraz pomocy przy dostosowywaniu Polski do spełnienia warunków stawianych przyszłym członkom Unii.

W latach 1990-1998 Polska na ochronę środowiska otrzymała w ramach programów PHARE 107,21 mln euro.

Z funduszy PHARE zostały sfinansowane m. in. dostawa urządzeń dla geotermii w Pyrzycach i Geotermii Podhalańskiej, Regionalny Program Ochrony Środowiska na Górnym Śląsku, zakup licencji na produkcję urządzeń do odsiarczania spalin w elektrowniach, Program Rozwoju Leśnictwa, zakup urządzeń do oczyszczalni ścieków (Warszawa, Ślesin, Sieraków, Złotów, Częstochowa), zakup sprzętu do zbiórki odpadów komunalnych w Regionie Wielkich Jezior Mazurskich.

2. Projekt Banku Światowego - Strategia Zarządzania Środowiskiem

Projekt realizowano w latach 1990-1996 na podstawie umowy kredytowej w wysokości 18 mln USD zawartej pomiędzy Rządem Rzeczypospolitej Polskiej a Bankiem Światowym. Głównym jego celem było określenie najważniejszych problemów ekologicznych w Polsce oraz pomoc w decentralizacji systemu zarządzania ochroną środowiska. W ramach projektu "Strategia Zarządzania Środowiskiem" zakupiony został m.in. sprzęt komputerowy i specjalistyczna aparatura dla laboratoriów ochrony środowiska, przeprowadzono przeglądy ekologiczne w 38 zakładach przemysłowych, wybudowano sieć automatycznego monitoringu jakości powietrza na Górnym Śląsku.

3. Pomoc dwustronna (bilateralna)

Pomoc dwustronna na ochronę środowiska w Polsce realizowana jest na podstawie umów międzyrządowych od 1990 roku. Wzięło w niej udział 11 państw: Belgia, Dania, Finlandia, Holandia, Japonia, Norwegia, Niemcy, Szwajcaria, Szwecja, USA i Wielka Brytania. Łączna wartość dotacji przyznana na realizację 369 projektów wyniosła 250.974 tys. USD. Narodowy Fundusz od 1994 r. jest odpowiedzialny za monitoring realizacji projektów oraz za właściwe wykorzystanie przyznanych pieniędzy.

4. Ekologiczny Fundusz Partnerski PHARE (EPP PHARE)

Ekologiczny Fundusz Partnerski PHARE (EPP PHARE)

5. Program Wspólnych Działań (Joint Implementation)

Na podstawie decyzji Ministra Ochrony Środowiska w 1995 roku w Narodowym Funduszu został powołany Sekretariat Działań Wspólnej Realizacji. Celem działania Sekretariatu jest wypełnianie zobowiązań Polski wynikających z Ramowej Konwencji do Spraw Zmian Klimatu, czyli do ustabilizowania emisji gazów cieplarnianych w 2000 na poziomie roku 1988.

Sekretariat rozpoczął pracę w 1996 roku, zorganizował i wdrożył system informacji o możliwościach i zasadach zgłaszania projektów Joint Implementation. Efektem działań jest 65 ofert, które będą przyjmowane do realizacji w miarę podpisywania porozumień pomiędzy polskim rządem a innymi krajami.

6. Lokalny Program Działań na Rzecz Środowiska

W marcu 1997 roku Amerykańska Agencja Ochrony Środowiska przyznała dotację wysokości 300 tys. USD na realizację "Lokalnego Programu Działań na Rzecz Środowiska". Celem programu jest określenie lokalnych problemów ochrony środowiska. Rezultatem realizacji programu będzie kompleksowe opracowanie strategii zarządzania środowiskiem w gminie.

7. Ochrona środowiska na terenach wiejskich

W październiku 1998 roku Narodowy Fundusz podpisał z Bankiem Światowym memorandum w sprawie finansowania ze środków zagranicznych i polskich pilotażowego projektu "Ochrona środowiska na terenach wiejskich", którego koszt oceniany jest na około 16 mln USD. Projekt zakłada wykonanie i instalowanie w gospodarstwach rolnych w rejonie Torunia, Elbląga, Ostrołęki i Łomży urządzeń do przechwytywania gnojówki, gnojowicy, obornika i kiszonek, aby ochronić glebę oraz wody powierzchniowe i gruntowe przed zanieczyszczeniami. Projekt zostanie uruchomiony niezwłocznie po udzieleniu przez Ministerstwo Finansów gwarancji na przyznaną przez Bank Światowy pożyczkę, która umożliwi uzyskanie dodatkowych środków z innych międzynarodowych instytucji finansowych.

Udział Narodowego Funduszu w całym przedsięwzięciu wynosi ponad 1 mln USD, w postaci aportu finansowego i rzeczowego oraz spłaty zaciągniętego w Banku Światowym kredytu.

W ramach projektu "Ochrona Środowiska na Terenach Wiejskich" realizowanego przez Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej działa Zespół Szerzenia Świadomości Społecznej, który w listopadzie 2001 roku ogłosił Konkurs pod nazwą: "www.chronię.środowisko.pl", adresowany do szkół rolniczych.
Jego celem było stworzenie proekologicznej witryny internetowej poświęconej problemom ochrony środowiska na terenach wiejskich. Zwycięzcą w konkursie, do którego zgłosiło się 58 szkół rolniczych z całej Polski, została drużyna z Zespołu Szkół Rolniczych w Jabłoniu.

Prace uczniów, którzy zajęli miejsca od I do III (nagrodzone zestawami komputerowymi) oraz praca, która zajęła IV miejsce (specjalne wyróżnienie) można oglądać na stronie internetowej - www.ostw.pl

8. Fundusz ISPA

Archiwum funduszu ISPA »